กัณฑ์ที่ 9 มัทรี (มัททีปัพพะ ประกอบด้วยคาถา 97 คาถา) ว่าด้วยพระนางมัทรีเห็นสุบินเป็นลางร้ายว่าจะพลัดพรากจากโอรส จึงนำไปฝากไว้กับพระเวสสันดรก่อนออกไปหาผลหมากรากไม้ในป่า เมื่อกลับมาไม่พบพระโอรส จึงออกตามหาทั้งคืนจนหมดพระกำลัง กลับมาสลบสิ้นสติต่อพักตร์พระเวสสันดร บาลีว่า คาถาที่ 689 (1183) เตสํ ลาลปิตํ สุตฺวา ตโต วาฬา วเน…
กัณฑ์ที่ 8 กุมาร (ทารกปัพพะ หรือ กุมารปัพพะ ประกอบด้วยคาถา 121 คาถา) กัณฑ์ที่ 8 กุมาร (ทารกปัพพะ หรือ กุมารปัพพะ ประกอบด้วยคาถา 121 คาถา) ดร. พิสิฏฐ์ โคตรสุโพธิ์ ผู้เขียน ว่าด้วย เมื่อชูชกมาขอพระโอรส พระเวสสันดรได้…
กัณฑ์ที่ 7 มหาพน (มหาวนวรรณนาประกอบด้วยคาถา 133 คาถา) ว่าด้วย ชูชกเดินทางมาถึงป่าลึกที่เป็นอาศรมของอัจจุตฤาษี และได้รับการชี้ทางเข้าไป พร้อมลักษณะที่อยู่ของพระเวสสันดร บาลีว่า คาถาที่ 435 (1144) คจฺฉนโต โส ภารทวาโช อทฺทส อจฺจุตํ อิสึ ทิสฺวาน…
กัณฑ์ที่ 6 จุลพน (จุลลวนวณฺณนา ประกอบด้วยคาถา 55 คาถา) ว่าด้วยชูชกได้รับการต้อนรับจากพรานเจตบุตร ด้วยหลงเชื่อว่าเป็นราชทูตจากนครสีพี เข้ามาอัญเชิญพระเวสสันดร กลับเมือง พร้อมกับชี้ทิศทางเข้าไปสู่ป่าที่พระเวสสันดรอยู่ ให้อย่างละเอียด พร้อมกับพูดถึงป่าไม้นานาพรรณในป่าข้างหน้าจากด่าน ประตูป่า ที่กำลังเข้าไป จุลพน แปลว่า ป่าน้อย บาลี คาถาที่ 380 (1139)…
กัณฑ์ที่ 5 ชูชก (ชูชกปัพพะ (ชูชก) ประกอบด้วยคาถา 78 คาถา) ว่าด้วยพราหมณ์ “ชูชก” เป็นยาจกนักขอ ชาวบ้านทุนวิฏฐะ แคว้นกาลิงคะ ได้นางอมิตตา มาเป็นภรรยา เพราะพ่อแม่นางใช้สอยเงิน 100 กหาปณะ ที่ชูชกฝากไว้จนหมด ด้วยคิดว่าคงไม่กลับมาแล้ว เมื่อชูชกกลับมาทวงเงินที่ฝาก ก็จนใจ จึงต้องยกลูกสาวให้ชูชกเป็นการล้างหนี้ ชูชกพานางไปอยู่บ้านทุนวิฏฐะ พวกพราหมณ์หนุ่ม…
กัณฑ์ที่ 4 วนประเวศน์ วนัปปเวสน์ หรือ (วนปเวศน์) ประกอบด้วยคาถา 59 คาถา ว่าด้วย กษัตริย์ทั้ 4 พระองค์ ต้องพากันระหกระเหินออกจากนครสีพี เดินดงมุ่งหน้าสู่เขาวงกต หรือ เขาคันธมาทน์ ป่าหิมพานต์ บาลี คาถาที่ 243 (1108) ยทิ เกจิ…
กัณฑ์ที่ 3 ทานกัณฑ์ ประกอบด้วยคาถา 143 คาถา ว่าด้วยก่อนจะออกจากเมือง พระเวสสันดรขอโอกาสทำมหาทาน คือ การให้สิ่งของอย่างละ 700 เป็นมหาทาน(สัตตสตกมหาทาน) บาลี คาถาที่ 100 (1078) เตสํ ลาลปิตํ สุตฺวา ปุตฺตสฺส สุณิสาย จ …
กัณฑ์ที่ 2 หิมพานต์ (หิมวันตะ หรือ หิมวันตวรรณนา(หิมพานต์) ประกอบด้วยคาถา 86 คาถา) ว่าด้วยพระนางผุสดี จุติลงมาเกิด และได้เป็นมเหสีของเจ้าสีพี ประสูติพระเวสสันดร และพระเวสสันดรให้ให้ทานช้างมงคลแก่พราหมณ์ 8 คน ราชทูตชาวกาลิงครัฐที่มาขอ ประชาชนชาวนครสีพีไม่พอใจ จึงประชุมพากันขับไล่ เนรเทศให้ไปอยู่เขาวงกต(เขาคันธมาทน์) ในป่าหิมพานต์ บาลี คาถาที่ 14 (1051) …
กัณฑ์ที่ 1 ทศพร (ทสวรคาถา หรือ ทสวรคาถาปัพพะ (ทศพร) ประกอบด้วยคาถา 13 คาถา) ว่าด้วยพร 10 ประการ ที่พระอินทร์ประทานแก่นางผุสดีก่อนจุติลงมาเกิดโลกมนุษย์ บาลี คาถาที่ 1 (1045) ผุสฺสตี วรวณฺณาเภ วรสฺสุ ทสธา…
วัดเชียงทอง Wat Xieng Thong พระอธิวัฒน์ รตนวณฺโณ, ดร. (Phra Athiwat Ratanavanno, Dr.) วัดเชียงทองตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำโขงซึ่งตรงข้ามกับวัดลองคูณและตั้งอยู่ห่างจากปากแม่น้ำคาน ไปทางทิศใต้ประมาณ 300 เมตร เป็นวัดที่ตั้งอยู่ด้านเหนือของพระราชวังเก่า ถ้าไปตามเส้นทางที่สองนับจากริมน้ำโขงมา จะไปจรดกับรั้ววัดเชียงทอง ซึ่งเริ่มจากรั้ววังเก่าเป็นระยะประมาน 850 เมตร วัดเชียงทองเป็นวัดที่มีขนาดใหญ่วัดหนึ่ง และค้นหาได้สะดวก ไม่ว่าจะเป็นทางบก และทางน้ำ…