กัณฑ์ที่ 6 จุลพน (จุลลวนวณฺณนา ประกอบด้วยคาถา 55 คาถา) ว่าด้วยชูชกได้รับการต้อนรับจากพรานเจตบุตร ด้วยหลงเชื่อว่าเป็นราชทูตจากนครสีพี เข้ามาอัญเชิญพระเวสสันดร กลับเมือง พร้อมกับชี้ทิศทางเข้าไปสู่ป่าที่พระเวสสันดรอยู่ ให้อย่างละเอียด พร้อมกับพูดถึงป่าไม้นานาพรรณในป่าข้างหน้าจากด่าน ประตูป่า ที่กำลังเข้าไป จุลพน แปลว่า ป่าน้อย บาลี คาถาที่ 380 (1139)…
กัณฑ์ที่ 5 ชูชก (ชูชกปัพพะ (ชูชก) ประกอบด้วยคาถา 78 คาถา) ว่าด้วยพราหมณ์ “ชูชก” เป็นยาจกนักขอ ชาวบ้านทุนวิฏฐะ แคว้นกาลิงคะ ได้นางอมิตตา มาเป็นภรรยา เพราะพ่อแม่นางใช้สอยเงิน 100 กหาปณะ ที่ชูชกฝากไว้จนหมด ด้วยคิดว่าคงไม่กลับมาแล้ว เมื่อชูชกกลับมาทวงเงินที่ฝาก ก็จนใจ จึงต้องยกลูกสาวให้ชูชกเป็นการล้างหนี้ ชูชกพานางไปอยู่บ้านทุนวิฏฐะ พวกพราหมณ์หนุ่ม…
กัณฑ์ที่ 4 วนประเวศน์ วนัปปเวสน์ หรือ (วนปเวศน์) ประกอบด้วยคาถา 59 คาถา ว่าด้วย กษัตริย์ทั้ 4 พระองค์ ต้องพากันระหกระเหินออกจากนครสีพี เดินดงมุ่งหน้าสู่เขาวงกต หรือ เขาคันธมาทน์ ป่าหิมพานต์ บาลี คาถาที่ 243 (1108) ยทิ เกจิ…
กัณฑ์ที่ 3 ทานกัณฑ์ ประกอบด้วยคาถา 143 คาถา ว่าด้วยก่อนจะออกจากเมือง พระเวสสันดรขอโอกาสทำมหาทาน คือ การให้สิ่งของอย่างละ 700 เป็นมหาทาน(สัตตสตกมหาทาน) บาลี คาถาที่ 100 (1078) เตสํ ลาลปิตํ สุตฺวา ปุตฺตสฺส สุณิสาย จ …
กัณฑ์ที่ 2 หิมพานต์ (หิมวันตะ หรือ หิมวันตวรรณนา(หิมพานต์) ประกอบด้วยคาถา 86 คาถา) ว่าด้วยพระนางผุสดี จุติลงมาเกิด และได้เป็นมเหสีของเจ้าสีพี ประสูติพระเวสสันดร และพระเวสสันดรให้ให้ทานช้างมงคลแก่พราหมณ์ 8 คน ราชทูตชาวกาลิงครัฐที่มาขอ ประชาชนชาวนครสีพีไม่พอใจ จึงประชุมพากันขับไล่ เนรเทศให้ไปอยู่เขาวงกต(เขาคันธมาทน์) ในป่าหิมพานต์ บาลี คาถาที่ 14 (1051) …
กัณฑ์ที่ 1 ทศพร (ทสวรคาถา หรือ ทสวรคาถาปัพพะ (ทศพร) ประกอบด้วยคาถา 13 คาถา) ว่าด้วยพร 10 ประการ ที่พระอินทร์ประทานแก่นางผุสดีก่อนจุติลงมาเกิดโลกมนุษย์ บาลี คาถาที่ 1 (1045) ผุสฺสตี วรวณฺณาเภ วรสฺสุ ทสธา…
วัดเชียงทอง Wat Xieng Thong พระอธิวัฒน์ รตนวณฺโณ, ดร. (Phra Athiwat Ratanavanno, Dr.) วัดเชียงทองตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำโขงซึ่งตรงข้ามกับวัดลองคูณและตั้งอยู่ห่างจากปากแม่น้ำคาน ไปทางทิศใต้ประมาณ 300 เมตร เป็นวัดที่ตั้งอยู่ด้านเหนือของพระราชวังเก่า ถ้าไปตามเส้นทางที่สองนับจากริมน้ำโขงมา จะไปจรดกับรั้ววัดเชียงทอง ซึ่งเริ่มจากรั้ววังเก่าเป็นระยะประมาน 850 เมตร วัดเชียงทองเป็นวัดที่มีขนาดใหญ่วัดหนึ่ง และค้นหาได้สะดวก ไม่ว่าจะเป็นทางบก และทางน้ำ…
หอลาดสะลด (โรงเก็บราชรถ) หรือ “โรงเมี้ยน (เก็บ) โกศ” หอลาดสะลด (โรงเก็บราชรถ) หรือ “โรงเมี้ยน (เก็บ) โกศ” เป็นองค์ประกอบพิเศษของวัดตั้งอยู่ด้านหน้าเยื้องไปทางขวาของสิมถูกสร้างขึ้นเมื่อปี ค.ศ. ๑๙๖๒ โดยการออกแบบของเจ้ามณีวงศ์และการตกแต่งโดยช่างหลวงเพียตันเพื่อเป็นโรงเก็บราชพระโกศของเจ้ามหาชีวิตศรีสว่างวงศ์ที่สิ้นพระชนม์เมื่อปี ค.ศ. ๑๙๕๙ ตัวอาคารมีลักษณะคล้ายโบสถ์ทรงสูงประดับด้วยลวดลายแกะสลักสีทองงดงามเกือบทั้งหลังโดยเฉพาะด้านหน้ามีลวดลายแกะสลักตั้งแต่หน้าบันลงมาถึงพื้นตัวผนังด้านหน้าถูกออกแบบเป็นพิเศษให้สามารถถอดออกเป็นส่วนๆ เพื่อการเคลื่อนราชรถได้ ที่นี่ยังเป็นที่เก็บพระโกศของพระมารดาและพระเจ้าอาของเจ้าศรีสว่างวงศ์ด้วย โครงสร้างอาคารเป็นคอนกรีตเสริมเหล็ก จุดเด่นคือด้านหน้าและผนังด้านนอกปิดทับด้วยแผ่นไม้สักแกะสลักและปิดทอง ซึ่งประดิษฐ์โดยช่างฝีมือท้องถิ่น โดยมีช่างฝีมือหลวงพระบางหลายคน…
วัดป่าไผ่มีไชยาราม (Wat Paphaimisaiyaram) วัดป่าไผ่ หรือ “วัดแห่งป่าไผ่” ตั้งอยู่บนถนนสายรองระหว่างถนนศรีสว่างวงศ์และถนนกุนโซว ห่างจาก Wat Paphane ไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือประมาณ 100 เมตร วัดแห่งนี้สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2188 (ตามคำบอกเล่าของปาร์มองติเยร์) แต่จากข้อมูลของนักประวัติศาสตร์หลวงพระบางระบุว่าน่าจะสร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2358 มากกว่า สิม ของวัด เป็นรูปแบบที่สร้างกันในหลวงพระบาง ซึ่งทาง…
วัดปากคาน (สร้าง พ.ศ. 2316 บูรณะใหม่ต้นศตวรรษที่ 20) วัดปากคานได้ชื่อมาจากแม่น้ำน้ำคาน เนื่องจากวัดนี้ตั้งอยู่ปลายสุดของริมฝั่งตะวันออกของหลวงพระบาง ตรงจุดที่แม่น้ำสายนี้มาบรรจบกับแม่น้ำโขง ตามคำบอกเล่าของเดนิส เฮย์วูด วัดนี้น่าจะสร้างขึ้นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2316 ซึ่งตรงกับรัชสมัยของพระเจ้าอินทาโสม (ครองราชย์ พ.ศ. 2270-2319) และต่อมาได้มีการบูรณะขึ้นใหม่ในช่วงต้นศตวรรษที่ 20 วัดนี้ได้รับการกำหนดให้เป็น "หลวงพระบางสไตล์ I" โดย UNESCO…